Viêm mũi dị ứng vốn là 1 bệnh nhẹ, thường không gây ra những tình huống nguy hiểm nên rất dễ bị coi thường. Thông qua khảo sát từ các cơ sở khám chữa bệnh tai mũi họng tại Hà Nội và TP. HCM thì quá nửa bệnh nhân viêm mũi dị ứng là người lớn khi đến phòng khám đã tiến triển thành viêm xoang.
Viêm xoang không đơn giản như viêm mũi dị ứng. Việc tắc xoang không chỉ dẫn đến đau đầu, sổ mũi, đau hốc mũi, làm giảm chất lượng cuộc sống 1 cách trầm trọng, bệnh còn gây ra nhiều biến chứng khác như :
– Viêm amidan, viêm họng
– Viêm tai
– Viêm nề ổ mắt, viêm mí mắt, áp xe túi mắt, viêm tấy ổ mắt
– Polyp mũi, tỉ lệ tái phát sau điều trị polyp gần như 100% với bệnh nhân không kiểm soát được viêm mũi dị ứng
– Cá biệt 1 số ít trường hợp viêm đa xoang mãn tính còn gây ra áp xe não nếu không được chữa trị kịp thời.
Nguyên tắc cơ bản trong điều trị kiểm soát viêm mũi dị ứng :
– Cách điều trị tốt nhất là phòng tránh tiếp xúc với dị nguyên (vệ sinh môi trường, thay đổi thói quen sinh hoạt, làm việc, đeo khẩu trang,…). Tuy nhiên cách này thường khó thực hiện.
– Đứng thứ 2 là tăng cường sức đề kháng, tránh tiếp xúc với các yếu tố gây hại cho sức khỏe. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rất rõ ràng rằng tỉ lệ và mức độ viêm mũi dị ứng đều tăng mạnh khi thể lực của bệnh nhân suy giảm
– Thứ 3 là thường xuyên vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý: vừa giảm thời gian tiếp xúc giữa dị nguyên và niêm mạc mũi, vừa làm sạch, thông thoáng mũi giúp tăng tác dụng của các thuốc dùng tại chỗ
– Điều trị bằng thuốc : Thuốc dùng tại chỗ được ưu tiên hơn so với thuốc dùng toàn thân. Tuy nhiên cần lưu ý thuốc tại chỗ thuộc loại thuốc co mạch có tác dụng nhanh chỉ sau vài phút sử dụng không nên dùng quá 5 ngày. Do đó với bệnh nhân viêm mũi dị ứng dai dẳng thì hiện tại thuốc dòng corticoid xịt tại chỗ đang chiếm ưu thế. Tuy tỉ lệ hấp thu toàn thân của chúng thấp nhưng vẫn có ảnh hưởng ít nhiều đến nội tiết của vỏ thượng thận gây ra loãng xương, giảm chiều cao ở trẻ nhỏ.
– Phương pháp giải mẫn cảm đặc hiệu : Được đề nghị khi thất bại trong việc kiểm soát môi trường và điều trị bằng thuốc, không dung nạp thuốc hoặc nhiều cơ quan cùng bị tác động của phản ứng dị ứng. Sau khi thử test, biết chính xác là dị ứng với loại kháng nguyên nào, bệnh nhân sẽ được tiêm dưới da hoặc nhỏ dưới lưỡi chất kháng nguyên gây bệnh với nồng độ tăng dần, làm cho cơ thể thích ứng dần với chất đó và không dị ứng nữa. Tỷ lệ thành công của phương pháp này là 80-90%, có hiệu quả cao nhất với các trường hợp dị ứng do phấn hoa, bụi nhà và lông chó mèo. Thời gian điều trị phải kéo dài 4-5 năm mới đạt được hiệu quả mong muốn, các triệu chứng chỉ bắt đầu cải thiện rõ sau 6-12 tháng. Chi phí điều trị cũng tương đối lớn.
Như vậy, bên cạnh việc nâng cao sức đề kháng thì mọi bệnh nhân viêm mũi dị ứng đều cần có kế hoạch kiểm soát việc tiếp xúc với dị nguyên của mình. Công cụ hữu hiệu là khẩu trang và nước muối sinh lý. Khi mua khẩu trang thì không nên mua những loại có nguồn gốc Trung Quốc bởi với chất liệu vải không được kiểm soát thì có thể chính chiếc khẩu trang lại trở thành nguyên nhân gây dị ứng. Nên mua những loại khẩu trang hoạt tính có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nếu gặp bất tiện của khẩu trang vải trong khi giao tiếp, làm việc thì có thể sử dụng NoAl của Pháp – loại khẩu trang siêu nhỏ được hình thành sau khi xịt 1 lớp bột cellulose vào mũi không gây ra bất kỳ trở ngại nào trong giao tiếp.