Nhồi máu cơ tim được hiểu là do sự tắc nghẽn 1 phần hoặc hoàn toàn một hoặc nhiều nhánh động mạch vành để gây thiếu máu cơ tim đột ngột và hoại tử vùng cơ tim được tưới máu bởi nhánh động mạch vành đó.
Trong hơn 90% trường hợp xảy ra, thủ phạm ở đây chính là mảng xơ vữa động mạch. Nhưng vấn đề đặt ra là trong thực tế nếu mảng xơ vữa cứ phát triển âm thầm gây hẹp dần dần thậm chí tắc hoàn toàn động mạch vành theo thời gian cũng không gây ra triệu chứng của nhồi máu cơ tim cấp vì đã có sự thích nghi và phát triển của tuần hoàn bàng hệ. Cơ chế chủ yếu của nhồi máu cơ tim cấp là do sự không ổn định và nứt ra của mảng xơ vữa để hình thành huyết khối gây lấp toàn bộ lòng mạch. Nếu việc nứt ra này không lớn và hình thành cục máu đông chưa gây lấp kín toàn bộ lòng mạch, thì đó là cơn đau thắt ngực không ổn định trên lâm sàng.
Cơ chế bệnh sinh của nhồi máu cơ tim:
1. Cơn đau thắt ngực điển hình:
a. Đau như bóp nghẹt phía sau xương ức hoặc hơi lệch sang trái, lan lên vai trái và mặt trong tay trái cho đến tận ngón đeo nhẫn và ngón út. Nhìn chung cơn đau có tính chất giống cơn đau thắt ngực nhưng kéo dài hơn 20 phút và không đỡ khi dùng Nitroglycerin.
b. Một số trường hợp đau có thể lan lên cổ, cằm, vai, sau lưng, tay phải, hoặc vùng thượng vị.
c. Một số trường hợp nhồi máu cơ tim có thể xảy ra mà bệnh nhân không hoặc ít cảm giác đau (nhồi máu cơ tim thầm lặng), hay gặp ở bệnh nhân sau mổ, người già, bệnh nhân có tiểu đường hoặc tăng huyết áp.
d. Trong trường hợp đau lan nhiều ra phía sau lưng phải phân biệt với tách thành động mạch chủ.
2. Các triệu chứng khác đi kèm theo có thể gặp là: vã mồ hôi, khó thở, hồi hộp đánh trống ngực, nôn hoặc buồn nôn, lú lẫn… Các triệu chứng của rối loạn tiêu hoá thường gặp trong trường hợp NMCT sau dưới.
3. Đột tử cũng là một trong những thể hay gặp của NMCT cấp.
Như vậy cả 2 căn bệnh nhồi máu cơ tim (đứng đầu về tử vong) và đột quỵ nhồi máu não (đứng đầu về di chứng tàn tật) đều có căn nguyên từ 1 vết nứt của mảng xơ vữa trên bệnh nhân xơ vữa động mạch. Do đó chúng có cùng nguyên tắc dự phòng xem tiếp ở bài sau.
Xem lại cơ chế bệnh sinh tai biến mạch máu não TẠI ĐÂY